L-karnityna, cudowny spalacz tłuszczu?
Karnityna jest substancją witamino pochodną, występującą w postaci D – biologicznie nieaktywnej oraz L – wykazującej działanie fizjologiczne. Głównym źródłem karnityny w żywności są mięso i przetwory mleczne. Najbogatsze w karnitynę są baranina, wołowina, wieprzowina i ryby, znacznie mniej zawiera jej drób.
Dzienne zapotrzebowanie zdrowej, dorosłej osoby na karnitynę wynosi ok. 15 mg. Wraz z dietą karnityna dostarczana jest w ilości między 20 a 200 mg dziennie. Wegetarianie mają niższe stężenie karnityny w osoczu, ale utrzymują zapasy karnityny w mięśniach, w porównaniu do osób stosujących zwyczajową dietę. Doustna suplementacja L-karnityną normalizuje zapasy karnityny w osoczu i nieznacznie zwiększa zawartość karnityny w mięśniach szkieletowych u wegetarian, ale bez wpływu na funkcję mięśni i metabolizm energetyczny.
Niedobory karnityny mogą pojawiać się u osób niedożywionych, przy nieprawidłowej, ubogiej diecie, a także u osób na diecie wegańskiej lub w schorzeniach nerek czy wątroby. Istnieje też szereg chorób i zaburzeń wpływających na zdolność wykorzystania karnityny.
Ponieważ L-karnityna bierze udział w transporcie długołańcuchowych kwasów tłuszczowych do mitochondriów, gdzie są one utleniane i przekształcane w energię. Ten mechanizm stanowi podstawię twierdzenia, że zwiększona podaż l-karnityny przyspiesza ten proces, usprawnia i przyspiesza procesy metabolizmu tłuszczów w organizmie.
Badania wykonane w latach dziewięćdziesiątych oraz wczesnych dwutysięcznych wykazywały, że zwiększenie całkowitej l-karnityny w mięśniach u zdrowych ludzi może modulować metabolizm mięśni, wydatek energetyczny i skład ciała. Mówiąc wprost – osoby suplementujące l-karnitynę miały szybciej tracić na masie ciała.
Wyniki badań po 2000 roku nie są już tak optymistyczne i jednoznaczne. Metaanaliza wyników badań nad działaniem l-karnityny na proces redukcji masy ciała nie daje jednoznacznego potwierdzenia, że l-karnityna skutecznie wspiera redukcję masy ciała lub poprawia wyniki sportowe.
Niektórzy sportowcy biorą karnitynę, aby poprawić wydajność treningów. Ponad 20 lat badań nie dało spójnych dowodów na to, że suplementacja karnityną może poprawić ćwiczenia fizyczne lub sprawność fizyczną u osób zdrowych.
Badania wskazują natomiast na korzystne działanie L-karnityny, jako środka stosowanego w różnych terapiach klinicznych. Ponieważ L-karnityna i jej estry pomagają zmniejszyć stres oksydacyjny, zostały zaproponowane jako leczenie m.in. niewydolności serca, dusznicy bolesnej W przypadku innych schorzeń, takich jak zmęczenie czy poprawa sprawności fizycznej i redukcja masy ciała, L-karnityna wydaje się bezpieczna, jednak nie wydaje się, aby miała znaczący wpływ.
Badania wykonane w 2018 i 2019 roku wykazują korzystne działanie suplementacji l-karnityną wśród pacjentów kardiologicznych, cukrzyków oraz chorych na autyzm. L-karnityna poprawia mikrośrodowisko uszkodzone przez stres oksydacyjny (indukowany m.in. przez hiperglikemię). Badania sugerują, że suplementacja L-karnityną dożylnie może poprawić wrażliwość na insulinę u diabetyków poprzez obniżenie poziomu tłuszczu w mięśniach i może obniżyć poziom glukozy we krwi przez szybszy wzrost jej utleniania w komórkach. Wykazano także, że niektóre osoby z autyzmem (mniej niż 20%) wydają się mieć zaburzenia metabolizmu L-karnityny i dla tych pacjentów korzystna jest suplementacja diety L-karnityną.
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28719824
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30622681
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10067662
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28534301
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28343218
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25612929
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30622968
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21561431
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24263659
http://www.phmd.pl/api/files/view/1818.pdf
https://www.karger.com/Article/Abstract/65408
https://www.karger.com/Article/Abstract/77043
https://journals.humankinetics.com/doi/abs/10.1123/ijsnem.10.2.199